Kastracja a sterylizacja kotki i kota: czy jest jakaś różnica?
Wielu opiekunów futrzastych i miauczących zwierzaków myśli, że mając kotkę, powinni zaplanować zabieg sterylizacji, natomiast mając kota – konieczna będzie kastracja. Sterylizacja i kastracja może być przeprowadzona zarówno u kota, jak i u kotki.
Nasz artykuł pomoże Ci:
- zrozumieć różnice między tymi popularnymi zwrotami
- przygotować siebie i swojego kota/kotkę do zabiegu
- zrozumieć, dlaczego kastracja, zarówno kota jak i kotki jest działaniem rekomendowanym przez lekarzy weterynarii
Sterylizacja kotki i kota – uniemożliwia rozród, ale nie chroni przed chorobami
Słowo sterylizacja jest powszechnie używane zawsze, kiedy myślimy o pozbawieniu kota czy kotki możliwości posiadania potomstwa. Być może wynika to z faktu, że kojarzy się lepiej niż słowo kastracja.
W praktyce zabieg sterylizacji przeprowadza się rzadko. Bardzo prawdopodobne, że nawet jeśli zapiszemy się na miejski program dofinansowywania sterylizacji, będzie chodziło o kastrację. Z medycznego punktu widzenia sterylizacja to usunięcie jajników u samic lub podwiązanie nasieniowodów u samców, bez chirurgicznego usuwania gonad.
Pisząc prostszym językiem, sterylizacja u kotki będzie oznaczać usunięcie jajników bez wycinania macicy, a u kocura będzie to przecięcie nasieniowodów z jednoczesnym pozostawieniem jąder.
Kotek czy kotka wychodzą z kliniki bezpłodne, niezdolne do rozmnażania, ale ponieważ ich organy rozrodcze nie zostały w pełni usunięte – ich organizm wciąż będzie produkował hormony płciowe. To wiąże się z tym, że kot wciąż będzie miał ochotę na długie wędrówki w poszukiwaniu partnerki, a kotka będzie przechodziła ruje pełne uciążliwego miauczenia.
WAŻNE: Sterylizacja nie chroni zwierzaka przed groźnymi chorobami takimi jak ropomacicze u samic czy nowotwór jąder u samców.
Sterylizacja kota plusy i minusy
- to zabieg, po którym zwierzę jest bezpłodne
- nie chroni przed groźnymi chorobami takimi jak ropomacicze, nowotwór listwy mlecznej, torbiele jajnika u samic czy nowotwór jąder u samców
- sterylizowany kot w dalszym ciągu będzie znaczył swój teren (pozostawiając nieprzyjemny zapach w domu)
- zachodzi normalny cykl płciowy, ponieważ poziom hormonów pozostaje bez zmian. Zachowane zostają naturalne popędy i związane z nimi zachowania (rujki, chęć do krycia).
A może po prostu podać hormony? Kilka słów o sterylizacji farmakologicznej
Istnieje również sterylizacja farmakologiczna, która jest okresowym ograniczeniem zdolności rozrodczych samic i samców za pomocą kuracji hormonalnej. Hormony mogą być stosowane doustnie, w iniekcji, lub w postaci implantu. Sterylizacja farmakologiczna nie sprawia, że nasz kot/kotka już nigdy nie będzie mógł mieć potomstwa. Po odstawieniu hormonów wracają jego zdolności do reprodukcji.
Niestety, nie istnieje żadna kuracja hormonalna, która byłaby bezpieczna. Podawanie hormonów (często ludzkich, jeśli mówimy o terapii w postaci tabletek) może prowadzić do powikłań zdrowotnych, takich jak:
- cysty na jajnikach,
- przerost błony śluzowej macicy,
- nowotwory w obrębie układu rodnego i listwy mlecznej,
- ropomacicze.
Kastracja kota i kastracja kotki – zabieg, który powinieneś wykonać
Kastracja oznacza trwałe ubezpłodnienie, czyli pozbawienie zwierzęcia możliwości dalszego rozmnażania. Cel ten osiąga się poprzez zniszczenie gonad (jajników lub jąder). W przypadku kotów usuwa się je metodą chirurgiczną.
Lekarze weterynarii używają również terminu owariektomia, w skrócie OV (usunięcia jajników) lub owariohisterektomia, w skrócie OVH (usunięcie jajników oraz macicy). U samców zabieg usunięcia jąder nazywa się orchidektomia.
Być może brzmi to bardzo nieprzyjemnie (co tłumaczyłoby, dlaczego wolimy używać słowa sterylizacja), ale jest to zabieg bezpieczny i korzystniejszy zarówno dla kota, jak i jego właściciela.
Kastracja ogranicza produkcję hormonów płciowych, a co za tym idzie, chroni przed nowotworami.
Plusy kastracji kota
- kotkę oraz jej domowników nie męczą uporczywe miauczenie i wszystkie inne zachowania związane z rują.
- kocura i jego domowników omijają wszelkie nieprzyjemności związane z osiedlowymi awanturami, bójkami i zbyt długimi wędrówkami poza domem.
- w naszym domu nie będziemy czuć nieprzyjemnego zapachu, ponieważ kastrowany kot nie będzie znaczył terenu. Jego mocz pozbawiony będzie intensywnej woni. Uwaga! Należy pamiętać, że jeżeli za późno wykastrujemy kota (po 6 miesiącu życia), nasz pupil, który przyzwyczaił się do znaczenia, może wcale nie zechcieć zaprzestać tej czynności po wykonanym zabiegu.
- kastracja wyklucza możliwość zachorowania na nowotwory: ropomacicze, nowotwory macicy, jajnika, listwy mlecznej u kotek, nowotwór jąder u kocurów.
- kastrowane koty są bardziej potulne i łatwiejsze w utrzymaniu.
- kastracja wydłuża długość życia – prawie dwukrotnie w przypadku kocurów i o jedną trzecią u kotek.
Minusy kastracji kota
- kastrowane koty mają predyspozycje do otyłości – sam zabieg jej nie powoduje, jednak sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej i może zmniejszać aktywność kota. Jednak przy przestrzeganiu odpowiedniej diety, wielkości posiłków i zapewnieniu codziennego ruchu można uniknąć takich problemów.
- koty po zabiegu kastracji są mniej aktywne, przez co mniej piją i rzadziej chodzą do kuwety. Dłuższe zaleganie moczu w pęcherzu sprzyja namnażaniu bakterii i wytrącaniu kamieni moczowych. Jednak wystarczy kotu dać możliwość spożywania większej ilości płynów (miseczki z wodą porozstawiane w różnych miejscach, podawanie karmy mokrej, z której koty czerpią płyny) ograniczają występowanie problemów z układem moczowym.
Kiedy wykonać kastrację kota i kotki?
Lekarz weterynarii powinien podjąć decyzję o tym, kiedy kastrować kota. Ocenia on stan psychiczny i fizyczny naszego pupila. Większość specjalistów poleca kastrację w jak najwcześniejszym wieku. Dlaczego?
Zabieg kastracji jest prowadzony pod pełną narkozą, która może być ryzykowna dla starszego kota, dlatego lepiej przeprowadzać go na młodym i silnym organizmie. Kastrację kocura zaleca się wykonać przed osiągnięciem dojrzałości płciowej (pomiędzy 6 a 8 miesiącem życia). Kastrację kotki należy przeprowadzić przed lub tuż po pierwszej rui (nigdy w czasie trwającej rui). Również będzie to czas pomiędzy 6 a 8 miesiącem życia.
Wczesna kastracja
Wczesna kastracja kocurów i kotek daje większe szanse, że nie zdążą sobie wyrobić nawyku znaczenia terenu moczem (tak – kotki potrafią znaczyć teren tak samo często).
Natomiast kastracja kotów w wieku powyżej 4 miesiąca życia nie niesie ze sobą zauważalnych statystycznie negatywnych zmian w kociej psychice. Zwierzęta poddawane zabiegowi w tym wieku rozwijają się normalnie, o ile mają zapewnione do tego odpowiednie warunki: właściwy przebieg procesów socjalizacji z człowiekiem oraz ewentualnie z innymi kotami, możliwość realizowania swoich instynktów i potrzeb łowieckich czy innych potrzeb właściwych dla swojego gatunku, a także prawidłową dietę, czystą toaletę i inne „kocie rozrywki”.
Jaka jest cena kastracji kota? Czy można wykonać zabieg kastracji za darmo?
Kastracja kotki będzie droższa niż kastracja kocura, gdyż u niej zabieg jest bardziej skomplikowany. Przykładowo, kastracja kota może kosztować od 120 do 190 zł, w zależności oczywiście od samego gabinetu i cennika jego usług. Natomiast kastracja kotki będzie już kosztowała od 250 do 300 zł.
Urzędy gminy co roku organizują akcje darmowych kastracji, warto sprawdzać stronę internetową swojej gminy i szukać ogłoszeń. Warto również sprawdzić inicjatywę Akcja Sterylizacji, której VetExpert jest patronem.
Celem akcji jest edukacja i wzrost świadomości wśród opiekunów psów i kotów, dotyczący ograniczenia populacji niechcianych zwierząt. Na tej stronie znajdziesz adresy lecznic, w których można wykonać zabieg na preferencyjnych warunkach.
Jak wygląda zabieg kastracji kota?
Kiedy przywieziemy naszego kota na zabieg kastracji, lekarz weterynarii najpierw przebada zwierzę i pobierze krew. Robi się to po to, aby ocenić stan zdrowia zwierzaka, wykluczyć ewentualne przeciwwskazania i ocenić możliwości znieczulenia.
W uzasadnionych przypadkach zaleca się również badania dodatkowe (np. echo serca), by zakwalifikować pacjenta do zabiegu. Pacjent powinien być na czczo, dlatego nie należy podawać kotu jedzenia na 8-12 godzin przed zabiegiem, a wodę zabrać na 2h przed zabiegiem.
Ile trwa zabieg kastracji kota?
Sam zabieg kastracji trwa od kilkunastu minut do około godziny. Zabieg kotki jest bardziej skomplikowany i dlatego jest wykonywany dłużej. Do tego należy doliczyć czas podania narkozy, leków i przygotowanie lekarza do zabiegu, a także opiekę nad kotem bezpośrednio po zabiegu w klinice weterynaryjnej.
Możemy śmiało zostawić naszego kota w klinice na jakiś czas i wrócić do codziennych obowiązków.
Czy kastracja kota jest bezpieczna?
Kastracja jest zabiegiem chirurgicznym, zatem wiąże się z ryzykiem, którego powinniśmy być świadomi:
- znieczulenie zwierzęcia. Lekarz badając kota przed zabiegiem, ocenia „ryzyko” znieczulenia. Zazwyczaj młode koty znoszą je bez problemu. Niemniej jednak, trzeba mieć świadomość, że jest to normalna narkoza.
- możliwe krwawienia w trakcie zabiegu. Minimalne krwawienie w trakcie zabiegu zawsze występuje, ale profesjonalnie przeprowadzony zabieg minimalizuje ryzyko ewentualnych powikłań. Występowanie krwawień po zabiegu, obrzęki rany, zaczerwienienie – to powinno budzić Twoje wątpliwości. Natychmiast udaj się do lekarza weterynarii.
- pozostawienie części jajnika, co w przyszłości objawi się w postaci rujki u kotki, a my będziemy musieli jeszcze raz odwiedzić klinikę na ponowne usunięcie jajnika.
- ostra niewydolność nerek. Tu również prawidłowe przygotowanie i wykonanie kwalifikacji do zabiegu ogranicza takie ryzyko.
Warto rozważnie wybrać klinikę, której zaufamy i powierzymy naszego pupila. Kastracja, jak każdy zabieg inwazyjny wiąże się z ryzykiem, ale wykwalifikowany lekarz weterynarii z pewnością będzie wiedział, jak je zminimalizować.
Zachowanie kota po kastracji, czyli co zrobić po zabiegu?
Kiedy wrócimy z naszym kotem z kliniki, warto przygotować zwierzęciu ciepłe, ale nisko położone legowisko. Kot właśnie przebył narkozę i należy mu pozwolić spokojnie „dojść” do siebie. Nie bierzmy go na kolana, do łóżka lub na inne wyższe miejsca, z których mógłby spaść.
Na pewno należy wstrzymać się z okazywaniem miłości poprzez przygotowywanie jedzenia, nawet jeśli jest nam żal wygłodzonego przed zabiegiem zwierzaka. Pierwszy posiłek należy podać kotu dopiero po pełnym wybudzeniu. Karmienie kota, który jest pod wpływem narkozy może spowodować zadławienie.
Może się zdarzyć, że następnego dnia kot będzie miał wzmożony apetyt, co będzie śmiało nam komunikował. Lepiej nie ulegać jego prośbom. U kotek najczęściej pierwsze 2-3 dni po zabiegu wiążą się ze zmniejszonym apetytem, bo zarówno rana na brzuchu, jak i ubranko mogą powodować dyskomfort.
Jeśli mamy kotkę, powinniśmy pomyśleć o zakupieniu specjalnego kaftanika. Szwy i rana u kotki są większe i zwierzę może się nimi zbytnio interesować. Dlatego, żeby nie wylizała szwów, warto założyć takie ubranko. Kaftanik to dobre rozwiązanie, zwłaszcza jeśli mamy kilka kotów chętnych do pomagania w rekonwalescencji wylizywaniem rany. Nie przedłużajmy procesu gojenia w nieskończoność.
Niektóre kotki mogą cierpieć na tzw. „depresję kubraczkową”, która może się objawiać pogorszeniem samopoczucia i spadkiem aktywności wskutek nałożonego ubranka.
Po około 10 dniach będziemy musieli wybrać się z kotką na zdjęcie szwów. Ten zabieg trwa bardzo krótko.
Charakter kota po kastracji – czy kot będzie spokojniejszy i czy przytyje?
Zmiany w gospodarce hormonalnej po zabiegu kastracji mogą sprawić dwie rzeczy:
- zarówno koty, jak i kotki mogą stać się bardziej potulne i przytulaśne
- zmniejszy się ich aktywność fizyczna, co będzie sprzyjać odkładaniu tkanki tłuszczowej oraz zwiększy predyspozycje do otyłości
- u kotek zostaje wstrzymana produkcja estrogenów, co powoduje gwałtowny wzrost apetytu oraz ułatwia odkładanie się tkanki tłuszczowej w organizmie
Czy należy zmienić karmę po kastracji?
Zmiany w gospodarce hormonalnej, które grożą otyłością u kota, rozpoczynają się już w 72 godziny po zabiegu i utrzymują się przez okres od 12 do 16 tygodni. Po tym czasie wszystko się stabilizuje i ryzyko wystąpienia otyłości maleje.
Należy odpowiednio karmić kota w tym kluczowym okresie 4 miesięcy po zabiegu, by uchronić go przed pokastracyjnym przyrostem masy ciała. Jednak bez względu na ten wrażliwy okres 4 miesięcy, warto podawać kotu pokarm wysokiej jakości.
Codzienna kocia dieta powinna być zdrowa i odpowiednia biologicznie: mokra, wysokomięsna, zawierająca odpowiednie ilości tauryny i witaminy A, bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, pozbawiona węglowodanów i olejów pochodzących z roślin oraz dodatków mleka i jego pochodnych.
Karmy dla kotów po sterylizacji i kastracji często zawierają w składzie dl-metioninę, która zakwasza mocz i tym samym uniemożliwia namnażanie chorobotwórczych bakterii w pęcherzu moczowym.
Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu, słowo kastracja nie będzie napawało Cię takim strachem. Jest to zabieg korzystny zarówno dla kota (chroni go przed chorobami), jak i opiekuna (uwalnia go od wszelkich nieprzyjemności związanych z rują, włóczęgostwem, znaczeniem terenu przez kota i… niespodziewanym powiększeniem rodziny). Kastracja kota i kotki to przejaw odpowiedzialności za zwierzę.
