Choroby od kota – jakimi chorobami możesz zarazić się od kota?
Koty to jedne z najpopularniejszych zwierząt domowych na świecie, cenione za ich niezależność, towarzyskość i urok. Jednak jak każdy zwierzak, mogą one przenosić różne choroby, które potencjalnie mogą być przekazywane na ludzi. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jakimi chorobami możemy zarazić się od naszych futrzanych przyjaciół, jak rozpoznawać objawy tych chorób i co można zrobić, aby zminimalizować ryzyko zakażenia. Zrozumienie tych zagrożeń jest kluczowe zarówno dla zdrowia ludzi, jak i samopoczucia naszych czworonożnych towarzyszy.
Czym można zarazić się od kota? Jakie choroby najczęściej przenoszą koty?
Wśród chorób, którymi człowiek może zarazić się od kota, znajdują się zarówno te powszechne, jak i te mniej znane, ale równie niebezpieczne. Jedną z najczęściej przenoszonych przez koty na ludzi jest toksoplazmoza, wywołana przez pasożyta Toxoplasma gondii, który może być obecny w kocich odchodach. Innym przykładem jest choroba kociego pazura, spowodowana bakterią Bartonella henselae, przenoszoną przez drapanie lub ugryzienie przez kota. Równie ważne są choroby o charakterze zakaźnym, takie jak różnego rodzaju pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne, które mogą przenikać do ludzkiego organizmu. Te i inne choroby przenoszą koty, dlatego istotna jest świadomość i odpowiednia profilaktyka, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno ludziom, jak i samym zwierzętom.
Poniżej omawiamy najczęstsze choroby odzwierzęce, którymi zarazić się od kociego przyjaciela.
Przeczytaj na blogu:
Choroby wirusowe psów i kotów, z którymi możesz się zetknąć
Toksokaroza (glistnica przewodu pokarmowego)
Toksokaroza, znana również jako toksokarioza, to pasożytnicza choroba wywołana przez pasożyty z rodzaju Toxocara, zwane też glistami toksokarowymi. Te pasożyty to glisty występujące u psów i kotów Choroba może zostać przeniesiona ze zwierzęcia (w tym kot, pies) na człowieka. Takiej transmisji pasożyta sprzyja niezachowaniu podstaw higieny – zwłaszcza pomijanie mycia rąk po kontakcie ze zwierzęciem), dlatego zwykle najbardziej narażone są dzieci. Regularne odrobaczanie pupila oraz kontrolne badanie kału mogą ograniczyć ryzyko zachorowania na glistnicę.
Pasożyty bytują w przewodzie pokarmowym ssaków – w tym naszych zwierząt domowych oraz ludzi. Dorosłe osobniki produkują duże ilości jaj (są one niewidoczne gołym okiem), które wraz z kałem trafiają do środowiska. Człowiek najczęściej zaraża się poprzez wprowadzenie jej do organizmu – głównie droga pokarmową.
Zwierzęta podczas pielęgnacji sierści mogą przenieść jaja po powierzchni swojego ciała, dodatkowo kontakt zwierząt z żywnością (w tym stolikami, naczyniami itp.) mogą spowodować przeniesienie choroby na opiekuna.
Objawy choroby mogą być różne w zależności od stopnia zakażenia, czyli intensywności inwazji. choroba może przebiegać bezobjawowo, wówczas człowiek staje się bezobjawowym nosicielem, ale w przypadku intensywnej inwazji – najczęściej spotykanymi objawami są: bóle brzucha, biegunka, czasem może wystąpić gorączka, zmęczenie czy zawroty głowy i wymioty.
Przeczytaj na blogu: Koci katar. Przyczyny, objawy. Jak leczyć koci katar?
Toksokaroza jest chorobą, której łatwo zapobiegać poprzez odpowiednią profilaktykę – swoją i pupila. Regularne wizyty u lekarza weterynarii (w tym okresowe badanie kału i odrobaczanie oraz sprawdzanie oddanego kału pod kątem obecności pasożytów). W przypadku stwierdzenia choroby pasożytniczej u pupila warto zgłosić się do lekarza rodzinnego by omówić postępowanie.
Bartonelloza (Choroba kociego pazura)
Znana przede wszystkim pod potoczną nazwą, jest to choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju Bartonella (najczęściej Bartonella henselae). Najbardziej narażone na zachorowanie pełnoobjawowe są osoby z obniżoną odpornością (np. po przeszczepach, w trakcie kuracji immunosupresyjnej, osoby z wirusem HIV lub z AIDS itp.), nie znaczy to, że osoba o prawidłowo funkcjonującym układem immunologicznym nie zachoruje – u niej objawy mogą być delikatniejsze lub pojawić się później a i leczenie przynosi szybsze efekty.
Rezerwuarem bakterii są: człowiek, koty, psy, gryzonie, jelenie. Możliwe jest zakażenie człowieka przez bezpośredni kontakt z zakażonym zwierzęciem, jak np. podrapanie lub ugryzienie przez kota czy pogryzienie przez psa. Bartonelle przenoszone są również przez stawonogi – pchły kocie, wszy odzieżowe i kleszcze.
Należy pamiętać, że rany po ugryzieniach kotów są bardzo niefortunne i trudne do gojenia – mały rozziew rany, często penetrująca w głąb tkanek. W jamie ustnej zwierząt (w tym też kotów) bytuje dużo różnych drobnoustrojów, jednym z nich może być właśnie Bartonella. Powstałe uszkodzenie nie chce się goić, stan zapalny powiększa się, pojawia się bolesność i obrzęk tkanek, wówczas wymagana jest wizyta u lekarza, który zaopatrzy ranę, usunie martwą tkankę i włączy odpowiednie leczenie. Dodatkowo pojawia się powiększenie węzłów chłonnych (często formują się ropnie). Zmianom tym mogą towarzyszyć objawy ogólne, takie jak gorączka, złe samopoczucie, bóle mięśniowo-stawowe i dreszcze.
Choroba – w zależności od stopnia zaawansowania – może wymagać konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu celem oczyszczenia trudno gojącej się rany lub włączenia leczenia farmakologicznego.
Toksoplazmoza
To choroba pasożytnicza wywołana przez Toxoplasma gondii – koty są żywicielami ostatecznymi, za to inne ssaki (w tym człowiek) i również ptaki mogą pełnić rolę żywiciela pośredniego. Koty zarażają się zazwyczaj poprzez zjedzenie cyst tkankowych, najczęściej po upolowaniu gryzoni lub ptaków, a także gdy są karmione surowym lub niedogotowanym mięsem zarażonych zwierząt gospodarskich. Kot staje się siewcą po pierwszym kontakcie z pasożytem, wówczas pasożyty wydalane są wraz z kałem – 3-20 dni po zjedzeniu zarażonego mięsa; sytuacja dotyczy kotów które miały pierwszy kontakt z pasożytem. Oocysty po przedostaniu się do wód powierzchniowych mogą w nich przetrwać przez wiele miesięcy. Woda, wilgotna gleba lub pasza zanieczyszczona kocimi odchodami są najważniejszymi źródłami inwazji dla roślinożernych żywicieli pośrednich. Co robić, aby koty nie stanowiły zagrożenia dla ludzi?
- nie karmić kotów surowym mięsem
- ograniczać kotom możliwość polowania na gryzonie i ptaki
- codziennie opróżniać kocią kuwetę
U ludzi kontakt z pasożytem powoduje powstanie przeciwciał. Choroba, jeśli się rozwinie może mieć różne objawy i przebieg, od bezobjawowego po ciężki – w zależności od stanu odporności człowieka – u zdrowych osób toksoplazmowa może mieć przebieg bezobjawowy lub podobny w przebiegu do grypy (gorączka, bóle głowy i mięśni, powiększenie węzłów chłonnych utrzymujące się kilka tygodni). Najbardziej narażone są osoby o obniżonej odporności np. w trakcie leczenia immunosupresyjnego, z wrodzonymi/nabytymi niedoborami odporności, AIDS oraz kobiety w ciąży – wówczas toksoplazmoza może stanowić poważne ryzyko dla zdrowia i życia. W trakcie ciąży jedynie pierwotne zarażenie (przed ciążą wynik ujemny na obecność przeciwciał zmienia się w trakcie ciąży na dodatni (tzw. serokonwersja) stanowi zagrożenie dla płodu powodując nieodwracalne wady rozwojowe, zwłaszcza jeśli do zarażenie dojdzie w początkowym okresie ciąży – wówczas zmiany dotyczą głównie układu nerwowego płodu i rozwija się tzw. toksoplazmowa wrodzona).
Źródłem zakażenia jest często kontakt (w tym spożywanie) surowego lub niedogotowanego mięsa, które zawiera cysty pasożyta, a także kontakt z odchodami zarażonych kotów domowych. Pasożyt może być obecny w ziemi, wodzie i na nieumytych owocach i warzywach (co tłumaczyć obecność przeciwciał u wegetarian) które były w kontakcie z odchodami kotów, możesz się zarazić przez ich spożycie.
Jak uchronić się przed Toksoplazmozą:
- Nie jedz surowego mięsa/niedogotowanego mięsa, a przygotowywanie mięsa przed obróbką termiczną – wykonuj w rękawiczkach
- Dokładnie myj ręce oraz akcesoria używane w kuchni (deski do krojenia, naczynia, garnki itp.) ciepłą wodą z detergentem – po kontakcie z surowym mięsem
- Dokładnie myj (można sparzyć je wrzątkiem); obieraj warzywa i owoce przed zjedzeniem
- Używaj rękawic przy pracy w ogrodzie i każdym kontakcie z ziemią
- Regularnie i często czyść kocią kuwetę (po wydaleniu oocysty stają się inwazyjne po min 48h), jeśli jesteś w ciąży i nie ujemny wynik pod kątem przeciwciał – wykonuj tę czynność w rękawicach
- Nie karm kotów surowym/niedogotowanym mięsem
- Chroń żywność przed owadami
Świerzb
to kolejna choroba, znany również jako świerzb skórny, to zaraźliwa choroba skóry wywoływana przez roztocza Sarcoptes scabiei. Roztocza te przenoszone są poprzez bezpośredni kontakt ze skórą osoby zarażonej (lub chorego zwierzęcia) i wywołują objawy dermatologiczne przebiegające z silnym świądem.
Grzybica strzygąca
to rodzaj grzybicy skóry, która występuje najczęściej w lokalizuje się na głowie. Jest to choroba wywoływana przez dermatofity – Microsporum i Trichophyton. Objawy grzybicy strzygącej mogą obejmować:
- Łysienie plackowate lub wypadanie włosów.
- Zaczerwienienie i stan zapalny skóry na skórze głowy.
- Pęcherze wokół włosów.
- Łuszczenie się skóry.
- Świąd skóry głowy.
Grzybica strzygąca może być przenoszona poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem. Najczęściej zarażenie u kotów, które mogą być bezobjawowymi nosicielami. Kontakt dermatofitów z uszkodzonym naskórkiem człowieka (zwłaszcza u osób z niedoborami odporności) może wyzwolić rozwój choroby. Grzybice skóry głowy są zazwyczaj trudniejsze do zdiagnozowania niż inne rodzaje grzybicy, ponieważ objawy mogą przypominać inne schorzenia skóry głowy, takie jak łupież czy alergie.
W przypadku podejrzenia wystąpienia grzybicy odzwierzęcej należy zgłosić się do lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie lub skieruje nas na konsultację dermatologiczną i zleci odpowiednie badania potwierdzające diagnozę.
Wścieklizna
Wścieklizna, znana także jako lyssa, to poważna i śmiertelna choroba zakaźna wywoływana przez wirusa wścieklizny (Rabies virus). Ten wirus atakuje układ nerwowy i może być przenoszony na ludzi oraz inne ssaki, takie jak psy, koty, dzikie zwierzęta, nietoperze i wiele innych. Wścieklizna jest niemal zawsze śmiertelną chorobą, jeśli nie zostanie podjęte leczenie w odpowiednim czasie. Wirus wścieklizny jest przenoszony głównie przez ukąszenia zarażonych zwierząt.
Giardioza
Giardia jest pierwotniakiem, który zasiedla nabłonek jelita cienkiego u ludzi i innych ssaków (tj. psy, koty, naczelne, świnie, przeżuwacze, gryzonie itp.) wywołującym chorobę zwaną giardiozą (dawniej lambliozą). Choroba przenoszona jest przez spożycie cyst, które wydalane są przez zarażone osobniki wraz z kałem. Objawy giardiozy mogą być różne i nie zawsze występują (możliwe bezobjawowe siewstwo) do najczęściej obserwowanych objawów należą: biegunka, obrzęk i ból brzucha, nudności i wymioty oraz ból głowy.
Regularne, okresowe badanie kału – w tym też pupili – pozwala na szybkie zdiagnozowanie inwazji i szybsze wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Czy choroby przenoszone przez koty są niebezpieczne dla człowieka?
Choroby przenoszone przez koty mogą stanowić pewne ryzyko dla ludzi, zwłaszcza jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie środki ostrożności i higiena. Jednak większość tych chorób jest stosunkowo rzadka. W większości przypadków ryzyko zakażenia tymi chorobami jest stosunkowo niskie, ale istnieje kilka środków ostrożności, które można podjąć, aby zmniejszyć to ryzyko:
- Regularne badania weterynaryjne i szczepienia kotów, aby zapobiec wielu chorobom.
- Unikanie kontaktu z dzikimi lub potencjalnie chorymi zwierzętami oraz ograniczanie kontaktu pupili z dzikimi zwierzętami
- Zachowanie higieny osobistej, w tym mycie rąk po kontakcie z kotem i czyszczenie kuwety kota regularnie.
- Przechowywanie jedzenia dla kota w odpowiedni sposób, aby uniknąć zakażeń pasożytami.
- Unikanie surowego mięsa i niedogotowanych produktów mięsnych
Choroby od kota – jak leczyć i zapobiegać?
Przede wszystkim warto regularnie odwiedzać lekarza weterynarii, aby monitorować zdrowie kota i zapewnić mu odpowiednią opiekę zdrowotną. Regularne wizyty kontrolne u weterynarza są kluczowe w utrzymaniu zdrowia kota. Weterynarz może przeprowadzić badanie fizyczne, szczepienia i przepisać leki, jeśli to konieczne. Regularne wizyty umożliwiają również wczesne wykrycie potencjalnych problemów zdrowotnych. Szczególnie istotne jest to w przypadku kotów wychodzących.