Tauryna dla kota – dlaczego ten aminokwas jest niezbędny w diecie kota?

Tauryna to jeden z dodatków do karmy dla kotów, który zawsze jest wyszczególniony na etykiecie. W diecie kotów odgrywa bardzo ważną rolę, dlatego odpowiednia ilość tauryny w karmie to jeden z elementów, który decyduje o tym, czy jest ona pełnowartościowa.

Ma ona kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania kociego organizmu, dlatego nie może jej zabraknąć w ich pożywieniu. Czym jest tauryna z chemicznego punktu widzenia? Jakie funkcje pełni w organizmie kota? Co grozi kotu, gdy wystąpią niedobory tauryny w organizmie?

Czym jest tauryna?

Tauryna, a dokładniej kwas beta-aminosulfonowy, należy do tzw. aminokwasów niezbędnych dla kota w każdym okresie jego życia. Nazwa tego aminokwasu pochodzi od łacińskiej nazwy byka – Bos taurus, ponieważ z jego żółci ten aminokwas został wyizolowany po raz pierwszy, na początku XIX wieku.

Tauryna odpowiada między innymi za regulowanie ciśnienia osmotycznego w komórkach, prawidłowy rozwój i działanie układu nerwowego, sercowego i rozrodczego, wpływa na prawidłowy przebieg ciąży i laktacji u kotek, pełni funkcję neuroprzekaźnika, bierze udział w transporcie jonów, a także wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu chroni przed namnażaniem się wolnych rodników i spowalnia starzenie się organizmu. Ponadto wspiera przyswajanie tłuszczów z pożywienia oraz witamin A, E, D oraz K.

Co jest źródłem tauryny dla kota?

Głównym źródłem tauryny dla kota jest pokarm. Największe ilości tego aminokwasu znajdują się w tkankach ryb, ptaków i małych gryzoni, np. myszy, w dużo niższej koncentracji występuje ona w tkankach dużych ssaków, np. przeżuwaczy. W stosunkowo dużym stężeniu znajduje się również w algach i innych produktach pochodzenia „morskiego”, natomiast tkanki lądowych roślin wyższych zawierają śladowe jej ilości. W ostatnich latach odkryto, że owady mogą być również dobrym źródłem tego aminokwasu.

Zobacz Jak wybrać odpowiednią karmę dla kota? Kompletny poradnik

Czy tauryna jest syntezowana endogennie i gdzie jest gromadzona?

Tauryna może być syntezowana endogennie, w wątrobie i mózgu ssaków, z innych aminokwasów – metioniny i cysteiny. Niemniej jednak ta produkcja jest zbyt niska i nie pokrywa w pełni zapotrzebowania na ten aminokwas. Również endogenne zużycie tauryny jest bardzo wysokie, aminokwas ten pełni funkcję neurotransmitora, antyoksydantu, jak i uczestniczy w procesie trawienia tłuszczy. W związku z tak wysokim zapotrzebowaniem taurynę należy dostarczać kotu z pokarmem. Przykładowe źródła tauryny podano w tab.1.  

Tabela 1. Zawartość tauryny w wybranych produktach spożywczych (na podstawie Kuchnatowicz i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa, Wyd. Lek., PZWL, 2005 oraz NRC. National Academy of Science, US, 2006)

Lp.	Produkty spożywcze	Zawartość tauryny (%)
1	Surowce pochodzenia drobiowego	0,305
2	Wątróbka z kurczaka	0,110
3	Tuńczyk	0,106
4	Mięso z indyka	0,093
5	Wątroba wołowa	0,069
6	Serce wołowe	0,065
7	Krewetki	0,039
8	Mięso wołowe	0,008
9	Mleko	0,007

Tauryna jest gromadzona w narządach wewnętrznych, t.j: mięsień sercowy, wątroba, mięśnie szkieletowe mózg  oraz w siatkówce oka. Najwyższe jej stężenie występuje w tkankach noworodków i zwierząt rosnących. Wraz ze wzrostem jej zawartość stopniowo spada i przykładowo w tkankach kota dorosłego kota utrzymuje się na poziomie ok. 10 mmol/kg.

Jak płody i noworodki kotów otrzymują taurynę?

Płody otrzymują taurynę od matki-kotki poprzez wymianę krwi w łożysku, natomiast po urodzeniu noworodki wypijają taurynę z siarą, a następnie mlekiem matki. Dlatego tak ważne jest, aby noworodki otrzymały własną gatunkowo siarę i mleko. A jeżeli mamy osierocone noworodki to najkorzystniejsze dla nich jest znalezienie im zastępczej mamki-kotki. Warto również zwrócić uwagę, że mleko kotki z pierwszych 2 tyg. laktacji jest najbogatsze w taurynę, a potem stopniowo zawartość tego aminokwasu spada. Jeżeli nie mamy możliwości znalezienia zastępczej mamki to należy korzystać z preparatów mleko zastępczych dla kotów, ponieważ są one zbliżone składem do mleka kota i wzbogacone w taurynę. Nie wolno poić kociąt mlekiem krowy, czy kozy, ponieważ zawartość tauryny jest w nim niewystarczająca w stosunku do zapotrzebowania kociego oseska.

Tauryna a obróbka termiczna mięsa i podrobów

Warto zaznaczyć, że gotowanie nie ma korzystnego efektu na zawartość tauryny i w produktach poddanych obróbce termicznej jej zawartość jest o 75% niższa niż w surowych surowcach. Dlatego zgodnie z prawem w przypadku każdego pokarmu dla kota (karma wilgotna czy sucha) tauryna jest dodawana obligatoryjnie. 

Tauryna w karmie suchej i mokrej

Producenci karm suchych i mokrych są zobowiązani zadbać o odpowiednią ilość tauryny w ich produktach. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami koty powinny otrzymywać karmę zawierającą określoną ilość tauryny w przeliczeniu na kilogram suchej masy. W karmie suchej jest to 1000-1500 mg, a w karmie mokrej 2000-2500 mg.

Według Wytycznych Żywieniowych FEDIAF minimalna zawartość tauryny w karmie mokrej wynosi 0,2 g na kilogram suchej masy produktu. Zatem na 100 gram suchej masy będzie to 200 mg, a na kilogram suchej masy to 2000 mg.

Zobacz wszystkie mokre karmy dla kota w sklepie Vet Expert

Zobacz wszystkie suche karmy dla kota w sklepie Vet Expert

Producent karm nie podaje jednak na opakowaniu informacji, czy tauryna została dodana do karmy przed obróbką termiczną czy po, a jak wspomnieliśmy wcześniej, gotowanie obniża poziom tauryny w pokarmie. Najlepiej więc wybierać karmę o wyższym poziomie tauryny niż minimalna ilość – około 0,8 g na kilogram produktu. Wtedy mamy pewność, że ta ilość pokryje zapotrzebowanie kota na taurynę.

Porównując karmę suchą i mokrą pod kątem zawartości tauryny, lepiej wypadają karmy suche. Proces jej produkcji jest znacznie krótszy niż karmy mokrej, która jest dodatkowo sterylizowana. Dlatego biologiczna ilość tauryny będzie wyższa w suchym pokarmie. Mimo to najlepszym jej źródłem będzie surowe mięso i podroby.

Czy należy podawać kotu suplementy z tauryną?

Jeżeli karma nie zawiera wystarczających ilości tauryny lub koty są na diecie BARF, niezbędne będzie jej suplementowanie. Jeżeli opiekun podaje gotowe karmy dla kotów zawierające poniżej 1000 mg tauryny, powinien je dodatkowo suplementować czystą tauryną. Decyzję o wprowadzeniu suplementacji powinien podjąć lekarz weterynarii. Dodatkowo można podawać kotu surowe mięso i ryby, będące dobrym źródłem tego aminokwasu.

Gdzie w organizmie gromadzi się tauryna i jakie to ma znaczenie dla kota?

Ze względu na predylekcyjne miejsca gromadzenia tauryny: siatkówka oka, mięsień sercowy,  mózg, ma ona znaczący wpływ na prawidłową ich funkcję oraz rozwój w przypadku kociąt. Z niedoborem powyższego aminokwasu wiążą się takie jednostki chorobowe, jak: kardiomiopatia rozstrzeniowa (DMC), czy zwyrodnienie siatkówki nazywane centralną degeneracją siatkówki (FCRD). Dodatkowo niedobór tauryny obniża zdolności rozrodcze kotki, zmniejsza masę ciała miotu, jego przeżywalność i tempo wzrostu kociąt, jak również upośledza prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego.

Objawy niedoboru tauryny u kotów

Niedobór tauryny w diecie może doprowadzić do kardiomiopatii rozstrzeniowej, centralnego zwyrodnienia siatkówki prowadzącego do nieodwracalnej ślepoty i zaburzeń rozrodu. Jednak objawy tych niedoborów często są nieswoiste i ze sobą niezwiązane. Możemy do nich zaliczyć:

• agresja, nerwowość,
• apatia, blade błony śluzowe, wskazujące na problemy z sercem,
• osłabiona odporność,
• spowolniony rozwój kociąt.

W chwili obecnej niedobory pokarmowe tauryny nie są powszechniespotykane, gdyż każda karma komercyjna jest w nią wzbogacona, a posiłek domowy zawiera zazwyczaj wysoką jej zawartość ze względu na duży udział mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Ponadto każdy odpowiedzialny właściciel kota dodatkowo suplementuje ten aminokwas. Incydentalnie niedobory tauryny opisywano u zwierząt będących na diecie wegetariańskiej bez odpowiedniej suplementacji, karmionych nieprawidłowo skomponowaną dietą domową czy karmami dla psów.

Jakie jest zapotrzebowanie na taurynę u kota dorosłego i rosnącego i czy taurynę można przedawkować?

Zapotrzebowanie pokarmowe kotów na taurynę podano w tab.2. Do chwili obecnej nie zaobserwowano żadnych skutków  ubocznych, związanych z nadmierną podażą tauryny u kotów.

Tabela 2. Zapotrzebowanie na taurynę (g/1000kcal) u kotów w zależności od wieku i rodzaju pokarmu (na podstawie Nutritional Guidelines. FEDIAF, 2013)

Lp.	Rodzaj pokarmu	Koty dorosłe	Koty rosnące
1	Pokarm wilgotny	0,50g/1000kcal ME	0,63g/1000kcal ME
2	Pokarm suchy	0,25g/1000kcal ME	0,25g/1000kcal ME